PATENTLERİNİZ DEĞERLİDİR
 

Patent, buluş sahibinin, buluş konusu ürünü 3. kişilerin belirli bir süre üretme, kullanma, satma veya ithal etmesini engelleme hakkını sağlayan bir belgedir. Buluşu yapılan neredeyse her şey patent koruması kapsamına dahildir. Buluşu yapılan bir ürün ya da sistemin bütün hakları patent sahibine ait olur ve ondan izinsiz kullanılamaz. Makineler, araçlar, aygıtlar, kimyasal bileşikler ve işlemleri ile her türlü üretim yöntemleri, patent korumasının kapsamındadır.
 

Patentler ve bunlardan türemiş hukuki sözleşme ve haklar önemli varlıklardır ve sermaye unsurlarıdır ancak bunların değerleri şirket bilançolarında yer almaz. Bu varlıkların değerlemesi, hukuk, ekonomi, finans, muhasebe ile ilgili disiplinler arası bir çalışmadır. 
 

Patent değerlemesi neden önemlidir? 
 

• Şirketin gerçek değerinin bilinmesi için elzemdir. 

• Ortaklık kurma, yatırımcı bulma ve her türlü finansal desteklere ulaşma gibi hedefler için çok önemli destek sağlarlar. 

• Bu varlıkların değerini bilen şirketler krizlere karşı daha dirençli olur. 

• Rekabet yönetiminde rehberdir.

• Doğru fiyatlama için ölçüt sağlar.

• İşletmelerin doğru yönetilip yönetilmediğinin anlaşılabilmesi için önemli bir ölçüttür.
 

Patentlerin değerletilmesi şirketlere bazı finansal avantajlar yaratır:
 

• Patentiniz 6750 sayılı Ticari İşletmelerde Taşınır Rehni Kanunu’na göre kredi kefaleti gösterilerek kredi alınabilmektedir.

• Muhasebe standartlarına göre Patentin gerçeğe uygun değerinin bilançonun aktifine kaydedilmesi mümkündür. Ayrıca Vergi Usul Kanunu uyarınca bilançonun dip notlarda açıklama olarak yer alabilmektedir. Unutmayın güçlü bilanço kredibilitesi yüksek şirket demektir.

• Patentler TTK’ ya göre şirketinize ayni sermaye olarak konulabilmektedir.

• Patentinizin değeri TTK  376/3 e göre oluşabilecek borca batıklık durumundan ve teknik iflastan şirketinizi kurtarabilmektedir.
 

Patentlerini değerleten şirket;
 

• Bilançosunu gerçeğe uygun değerden raporlar. 

• Hisselerinizin değeri gerçeğe uygun belirlenir.

• Finansmanı gerçeğe uygun değerlenmiş varlıklarla sağlar. 

• Şirket değeri gerçeğe uygun hesaplar.

• Finansman bulur.
 

Uzmanlarımız patentleri uluslararası kabul edilmiş üç ayrı yöntem çerçevesinde değerler. Bunlar, piyasa, maliyet ve gelir temellidir. Her yöntem kendi içinde oldukça derinliklidir ve uygulamaları farklılaşabilir. En yaygını gelir temelli olanıdır. Gelirden anlaşılması gereken, ilgili unsurun gelecekte kazandıracağı parasal avantajların bu güne indirgenen tutarıdır. Gelir unsurları içinde en çok kullanılanı ise telif hakkıdır. Telif hakkı, patentin kiralanarak kullandırıldığı taktirde talep edilecek bedel olarak tanımlanır. Telif hakkı gelirini esas alan bu yöntemin genel adı "telif hakkından kurtulma" olarak adlandırılır.
 

GELİR YAKLAŞIMI 
 

Entelektüel sermaye unsurunun değerlemesi yöntemlerinden gelir yaklaşımı içinde yer alanları, iskonto edilmiş nakit akımlarına benzer bir teknik kullanır. İskonto edilmiş nakit akımlarının hesaplanmasıyla ortaya çıkan parasal değer varlığa atfedilir.
 

Çoğu maddi olmayan varlık benzersizdir. Bu karakter, varlıklar arası karşılaştırılabilirliği zorlaştırırken iskonto oranlarının güvenilir piyasa verilerini elde edilmesini de zorlaştırır. Uygulamada iskonto oranı olarak, işletmenin geneli için geçerli ağırlıklı ortalama sermaye maliyetinin (AOSM - WACC) kullanılması yaygındır. AOSM’nin kullanım gerekçesi, maddi olmayan varlığın işletmenin ana varlığı olduğu varsayımına dayanır. Ancak her durumda ana varlık olmayabilir, ayrıca değerlenen maddi olmayan varlık, diğer varlık ve yükümlülüklerden ayrı bir risk profiline sahip olabilir. Bu durumda alternatif bir iskonto oranının uygulanması gereklidir.
 

Patent veya diğer algı, veri ve bilgi varlıklarının değerlemesinde gelir yaklaşımını kullanırken dikkat edilmesi gerekli bazı hususlar vardır. Uygun bir iskonto oranı, ekonomik ömür, yıpranma payı gibi unsurlar oldukça önemlidir. Varlığa ilişkin fiziksel, işlevsel, teknolojik, ekonomik ve yasal pek çok konu değerlemeyle ilişkilidir. Bunlar birbirlerini destekleyebileceği gibi çatışmaları da söz konusu olabilir. Ama her halükarda birlikte analiz edilmelidir. Değerleme yapacak uzman, varlık kaynaklı gelirin büyüme beklentisi, sektör bilgisi, piyasa tahminleri, şirketin iş planı ve finansal durumu, çeşitli uzman raporları gibi bilgilerden yararlanır.
 

PİYASA YAKLAŞIMI
 

Patent veya diğer gayri maddi varlık değerlemesinde piyasa yaklaşımı, aynı veya benzer varlıkların piyasa fiyat bilgilerinin karşılaştırmalı gösterge olarak kullanılmasına dayalıdır. 
 

Piyasa tabanlı yaklaşımlar hem güvenilirdir hem de objektiftir. Eğer emsal bilgisi mevcutsa varlığın değerini en yansıtan şey piyasa piyasa fiyatıdır. Ancak arka patent gibi varlıkların satışıyla ilgili işlemler genellikle sınırlıdır. Diğer bir sorun, bu varlıklar arasında özellik farklarının bulunmasıdır. Bu iki sorun varsa kıyaslamak zorlaşır ve değerleme uzmanının birtakım ayarlamalar yapması gerekir. Buna ek olarak, değer, varlığı kimin kullandığına ve nasıl kullanıldığına da bağlıdır. Sonuçta bunları dikkate alan bir analiz yapılması gereklidir. 
 

Piyasa yaklaşımının metotları sadece oluşmuş fiyat üzerinden yürümez, örneğin, gelire dayalı yaklaşımlar altında tartışılan “telif haklarından kurtulma” ve “kalan değer" gibi yöntemler bazı yazarlara göre piyasa yaklaşımı içindedir. Çünkü bu yöntemlerde kullanılan telif hakkı oranı, ek karlılık oranı gibi bilgilerin emsallerine ihtiyaç vardır.
 

MALİYET YAKLAŞIMI
 

Patent değerlemesine uygulanabilecek iki ana maliyete dayalı metodoloji vardır: Tarihi maliyet ve yerine koyma maliyeti. Her iki yaklaşım da varlığın geliştirilmesinde ortaya çıkan maliyetleri toplamayı amaçlamaktadır. 
 

Tarihi maliyet, varlığı oluştururken oluşan gerçek maliyeti ölçerken, yerine koyma maliyeti varlığın yerine eşdeğer bir varlık oluşturmanın tahmini maliyetini ölçer. Tarihsel maliyete dayalı yaklaşımlar nesnellik, tutarlılık ve güvenilirlik kriterlerini karşılayabilir, ancak kullanımlarının temel bir dezavantajı vardır. Bir varlığa yapılan harcama ile sonraki değeri arasında mutlak bir korelasyon yoktur. 
 

Örneğin, büyük maliyetle geliştirilen patentli bir ilaç, beklenmedik bir şekilde düzenleyici onay alamadığı için asla pazara ulaşamayabilir. Benzer şekilde, bir patentin başarısı, onu geliştirirken katlanılan maliyetleri yansıtmayabilir. Ayrıca, patentin değerini koruyan harcamalar arasında ayrım yapmak, geliştirmekle ilgili harcamaları izole etmek gibi tarihi maliyete dayalı yaklaşımların uygulanmasında pratik zorluklar vardır.
 

Belirli bir harcama düzeyiyle, değerlenen patenti yeniden oluşturmanın mümkün olduğu nispeten kesinlik içinde (veya en azından yüksek olasılıkla) kestirildiğinde, yerine koyma maliyeti değer ve maliyet arasındaki bağlantının belirsizliği sorununun üstesinden gelebilir.